Phân bón hữu cơ là một trong những nguồn dinh dưỡng quan trọng cho cây trồng. Phân bón hữu cơ không chỉ cung cấp các chất dinh dưỡng đa lượng, vi lượng và trung lượng cho cây trồng mà còn giúp cải thiện tính chất của đất, tăng khả năng giữ nước và khí hậu, bảo vệ môi trường và sức khỏe con người. Tuy nhiên, để sản xuất phân bón hữu cơ không phải là điều dễ dàng. Phân bón hữu cơ cần được ủ từ các nguyên liệu hữu cơ như rơm rạ, lá cây, phân gia súc, rác thải sinh hoạt,… với sự tham gia của các vi sinh vật phân hủy. Quá trình ủ phân bón hữu cơ thường tốn nhiều thời gian và công sức, đồng thời có thể gây ra mùi hôi khó chịu và ô nhiễm môi trường.
Vậy có cách nào để ủ rơm rạ, lá cây làm phân bón hữu cơ nhanh chóng, hiệu quả và an toàn không? Câu trả lời là có. Đó là sử dụng chế phẩm trichoderma – một loại nấm có khả năng phân giải các chất hữu cơ và kích thích quá trình ủ phân bón hữu cơ. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu cho bạn cách ủ rơm rạ, lá cây làm phân bón hữu cơ với trichoderma một cách chi tiết và dễ hiểu.
Trichoderma là gì?
Trichoderma là một chi nấm thuộc lớp Ascomycota, có khoảng 200 loài được biết đến. Trichoderma có kích thước nhỏ (khoảng 2-5 micromet), sống ký sinh hoặc saprophyte (sống nhờ vào các chất hữu cơ) trên các nguồn thực phẩm như rơm rạ, lá cây, gỗ mục,… Trichoderma có khả năng sản xuất ra các enzyme như cellulase, xylanase, pectinase,… giúp phân giải các chất xenluloza, lignin và pectin trong các nguyên liệu hữu cơ2. Ngoài ra, trichoderma còn có khả năng kìm hãm và tiêu diệt các loại nấm gây bệnh cho cây trồng như Fusarium, Rhizoctonia, Pythium,… do đó được coi là một loại chế phẩm sinh học có ích trong nông nghiệp.
Cách ủ rơm rạ, lá cây làm phân bón hữu cơ với trichoderma
Để ủ rơm rạ, lá cây làm phân bón hữu cơ với trichoderma, bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu sau:
Rơm rạ, lá cây: Là nguyên liệu chính để ủ phân bón hữu cơ. Bạn có thể thu gom từ các vườn cây hay ruộng đồng. Rơm rạ và lá cây nên được xắt nhỏ để dễ dàng phân hủy.
Chế phẩm trichoderma: Là chế phẩm sinh học có chứa vi sinh vật trichoderma. Bạn có thể mua tại các cửa hàng nông nghiệp hoặc tự sản xuất tại nhà. Chế phẩm trichoderma có dạng bột hoặc viên nén.
Nước: Là dung môi để pha loãng chế phẩm trichoderma và duy trì độ ẩm cho nguyên liệu ủ.
Bao nilon hoặc thùng xốp: Là vật dụng để đựng nguyên liệu ủ.
Sau khi đã chuẩn bị xong các nguyên liệu, bạn tiến hành theo các bước sau:
Bước 1: Pha loãng chế phẩm trichoderma
Bạn lấy một lít nước sạch (không có clo) và cho vào một chai nhựa hoặc bình thuỷ tinh. Sau đó bạn cho vào khoảng 10-20 gram chế phẩm trichoderma (tùy theo loại) và khuấy đều. Bạn để chai nhựa hoặc bình thuỷ tinh trong điều kiện ánh sáng và thoáng khí để vi sinh vật trong chế phẩm sinh sôi nảy nở. Quá trình này kéo dài khoảng 24-48 giờ.
Bước 2: Xếp nguyên liệu ủ
Bạn lấy một cái bao nilon hoặc thùng xốp có dung tích khoảng 100-200 lít. Bạn xếp lớp rơm rạ hoặc lá cây vào đáy bao nilon hoặc thùng xốp với độ dày khoảng 10-15 cm. Sau đó bạn tưới dung dịch chế phẩm trichoderma đã pha loãng lên lớp rơm rạ hoặc lá cây cho ẩm (không quá ướt). Bạn tiếp tục xếp lớp rơm rạ hoặc lá cây tiếp theo và tưới dung dịch cho đến khi nguyên liệu đã được xếp hết. Bạn để lại một ít dung dịch để tưới vào miệng bao nilon hoặc thùng xốp.
Bước 3: Đậy kín nguyên liệu ủ
Bạn buộc kín miệng bao nilon hoặc đậy kín nắp thùng xốp để không cho không khí vào trong. Bạn để nguyên liệu ủ trong điều kiện thoáng mát và không tiếp xúc với ánh sáng trực tiếp. Quá trình ủ kéo dài khoảng 30-45 ngày tùy theo điều kiện thời tiết và loại nguyên liệu.
